Tuesday 14 March 2017

Η Ευμελίδα και το όστρακο του έρωτα




Το όστρακο του έρωτα
 Εικόνα 1: Πήλινο σύμπλεγμα κουρέα με πελάτη από την Τανάγρα, αρχές 5ου π.Χ. αιώνα, Βoston Museum of Fime Arts





- Ευμελίδα πού τρέχεις έτσι βιαστική; Έλα δω! Τι κρατάς στα χέρια σου;

- Τίποτα πατέρα. Πάω να πετάξω τα κομμάτια του κανατιού μου που ’σπασε, μη κακό μας το πατήσει κανείς και χτυπηθεί!

- Για να δω. Ένα κομμάτι έχεις εκεί για δε βλέπω καλά; Τ’ άλλα πού είναι; Πότε σου’ σπασε το κανάτι;

- Εεε, πριν από λίγο…σκόνταψα στο κατώφλι της ξώπορτας την ώρα που πήγαινα στην κρήνη για νερό…η ώρα περνάει πατέρα…μήπως να σε βοηθήσω να τοιμαστείς για το κουρείο;

-Ναι…το κουρείο. Πρέπει να φύγω γρήγορα…άργησα…αλλά και πάλι, δεν πειράζει. Αν τυχόν έρθει πελάτης, θα πάει να με περιμένει στου Κλεινία το παπουτσάδικο. Δε θα’ ναι δα και η πρώτη φορά! Μα τι το κρατάς το σπασμένο κομμάτι ακόμα; Δως του μια και πέτα το στο δρόμο! Τι σ’ έπιασε; Άιντε! Και έλα να με βοηθήσεις να φορέσω τα σαντάλια μου. Πονάει η μέση μου…άτιμα γεράματα! Άιντε! Τι μαρμάρωσες;

Το όστρακο του έρωτα
Εικόνα 2: θραύσμα από άβαφο αττικό αμφορέα του β’ τετάρτου του 5ου αι. π.Χ. (475-450 π.Χ.) με εγχάρακτη επιγραφή για την Ευμελίδα. Βρέθηκε στην αρχαία Αγορά των Αθηνών. Φυλάσσεται στο Μουσείο της στοάς του Αττάλου: M. Lang, Τhe Αthenian Αgora. ΧΧΙ. Graffiti and Dipinti, Princeton 1976, B7 (Ρ 15208), σελ. 9, πίν. 2.
Ωχ! Λες να με κατάλαβε ο πατέρας; Λοξά και άγρια με κοιτάζει! Αφροδίτη και Έρωτά μου, βοηθήστε με την ερωτοχτυπημένη! Αν δει στο όστρακο (1) του κανατιού το μήνυμα του Αρκέσιμου, πάει…χάθηκα! Και πώς να το κρύψω τώρα!!! Αχ! Εγώ φταίω η άμυαλη! Έτρεξα να το πιάσω, μόλις μου σφύριξε απέξω συνθηματικά, και δεν είδα τον πατέρα που καθόταν στο λιακωτό. Αχ! Τι να κάνω; Αν το πετάξω στο δρόμο, μπορεί να το δει ο πατέρας βγαίνοντας. Μπορεί και να το ψάξει τώρα που δείχνει υποψιασμένος. Αν πάλι το κρατήσω, θα θυμώσει που τον παρακούω…και έπειτα τι δικαιολογία θα βρω; Αχ Αρκέσιμε! Αχ θεά μου, βόηθα με! Κάτι να σκεφτώ γρήγορα…κάπως να ξεφύγω, να το μπαλώσω…

Το όστρακο του έρωτα
Εικόνα 3: Το ανωτέρω επιγραφικό χάραγμα στο όστρακο του αττικού αμφορέα. M. Lang, Τhe Αthenian Αgora. ΧΧΙ. Graffiti and Dipinti, Princeton 1976, B7 (Ρ 15208).
- Αααχ! Σκοτώθηκα! Πάει το πόδι μου!



- Πρόσεχεεε παιδί μου! Μα δε βλέπεις πού πατάς; Χτύπησες; Πόσο απρόσεχτη, μα το Δία! Πάενε μέσα να του ρίξεις λίγο νερό να φύγουνε τα αίματα. Άιντε!

Το όστρακο του έρωτα

Καλή μου Κύπριδα (2), σε χιλιοευχαριστώ! Πώς μου ’στειλες τη σκέψη να πέσω χάμω τάχα μου δήθεν και να ξεχαστεί απ’ τον πατέρα το όστρακο! Δυο περιστέρια (3) θα σου φέρω στο ναό, τα πιο πάλλευκα απ’ όλα! Και αν ο Αρκέσιμος στείλει να με ζητήσει σε γάμο, εκεί να δεις θεά μου! Όλα τα περιστέρια της αγοράς δικά σου θα γενούνε! Κατόπι θα θυσιάσω και στο Δία, την Ήρα και τις άλλες τις θεές, γιατί γάμο από έρωτα… καλύτερο δεν έχω (4)!

Το όστρακο του έρωτα
Εικόνα 4: Άρης, Αφροδίτη και Έρως. Σύμπλεγμα του Leopold Kiesling, 1808
-------------------------------------------------------

(1) όστρακο = κομμάτι πήλινου αγγείου.

(2) Κύπρις = η Αφροδίτη. Σύμφωνα με τον ομηρικό μύθο γεννήθηκε στην Πέτρα του Ρωμιού, μια ακτή της Πάφου στην Κύπρο. 

(3) περιστέρι =  ιερό σύμβολο της Αφροδίτης, όπως και η μυρτιά, τα άλογα, οι κύκνοι.

(4) στην κλασική αρχαιότητα ο γάμος στόχευε αποκλειστικά στη γέννηση τέκνων: «επ’ αρότω παίδων άγομαι γαμετήν».

Πηγές:

Ανθολογία Επιγραφών: 8ος αι. π.Χ. - 6ος αι. μ.Χ. Όψεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου των αρχαίων Ελλήνων του Άγγελου Π. Ματθαίου


Από το σχολιασμό του Α. Ματθαίου για τη ανωτέρω  επιγραφή: «Και αυτό το θραύσμα αγγείου βρέθηκε στην περιοχή της αρχαίας Αγοράς, που γειτνίαζε με ιδιωτικές οικίες. Ο Αρκέσιμος, που υπογράφει το σημείωμα, παραγγέλλει στην Ευμηλίδα να έρθει το συντομότερο δυνατόν. Ο Στέφανος Ν. Κουμανούδης πρότεινε χάριν παιδιάς μιαν ελκυστική εξήγηση: ο νεαρός Αρκέσιμος ήταν εραστής της Ευμηλίδος· φλέγεται από ερωτικό πόθο και, επειδή οι γονείς του κατά πώς φαίνεται λείπουν από το σπίτι, γράφει στην καλή του, να σπεύσει να τον συναντήσει. Το σημείωμα δηλαδή δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα αρχαίο ερωτικό ραβασάκι».

M. Lang, Τhe Αthenian Αgora. ΧΧΙ. Graffiti and Dipinti, Princeton 1976

Βασιλική Χριστοπούλου, Αρχαιολόγος


Διαβάστε περισσότερα Ανασκαφή: Το όστρακο του έρωτα http://anaskafi.blogspot.com/2017/03/blog-post_86.html#ixzz4bKkxmatW